Best een gevaarlijk onderwerp ‘narcisme’. Want ik wil niemand in een hokje stoppen of ‘labelen’. Maar ik zie teveel slachtoffers hiervan in mijn praktijk en heb er zelf ook last van gehad. Daarom in deze blog: hoe herken je narcisme en hoe zorg je ervoor dat je er geen last van hebt?

slachtoffer narcisme

Mogelijke kenmerken van een slachtoffer van narcisme

Een Narcistische Persoonlijkheids Stoornis komt veel voor en is een van de hoofdoorzaken van emotioneel misbruik. Wetenschappelijk onderzoek staat nog in kinderschoenen op dit vlak, maar toont nu al aan dat iemand met een Narcistische Persoonlijkheidsstoornis ongewild ernstige psychische schade bij de omgeving kan berokkenen. Ongewild, want een ‘narcist’ is zich van geen kwaad bewust omdat hij/zij zich van het contact met zichzelf (zelfbewustzijn) heeft afgesneden om zelf ooit barre situaties te kunnen overleven. Een ‘narcist’ is dus zelf ook slachtoffer, maar zal niet snel hulp zoeken. Zijn/haar overlevingsgedrag werkt voor hem/haar goed, maar kan destructief zijn voor de omgeving. En het slachtoffer lukt het vaak niet om hulp te zoeken omdat deze verstrikt is geraakt in het web van narcisme. Toch kan het, dat weet ik uit eigen ervaring. Het begint bij het herkennen van narcisme.

Sigmund Freud bedacht de term Narcisme en doelde daarbij op mensen met te veel eigenliefde, die anderen gebruiken om aan hun trekken te komen; en die niet een ander beminnen maar vooral zelf bemind willen worden. Mensen die narcistisch gedrag vertonen kenmerken zich vaak met grote charme of lijken een sterk gevoel van eigenwaarde te hebben. De schijn bedriegt, ze kunnen meedogenloos gedrag vertonen en hebben juist een laag zelfbeeld. Dit lage zelfbeeld compenseren ze door zichzelf als beter of belangrijker dan anderen te beschouwen; ze blazen zichzelf als het ware op. Dit onechte beeld van zichzelf willen ze koste wat het kost overeind houden.

Iemand met een narcistische gedragsstoornis weet jou met zijn/haar charme gemakkelijk voor zich te winnen. En daar gaat het om: een persoon met narcistische kenmerken wil jou in zijn totale greep hebben. Mensen met een Narcistische Persoonlijkheidsstoornis weten hun slachtoffers vervolgens te frustreren, intimideren en in een staat van verwarring te brengen. Een relatie met een narcist kenmerkt zich door een cyclus van lief, gevolgd door (extreem) gemeen gedrag, dat zodanig vernuftig wordt opgebouwd dat jij langzaam geconditioneerd wordt naar een situatie waarin je hierin meegaat. Je gaat dit als normaal beschouwen en jouw rol als slachtoffer accepteren. Hij of zij zoekt mensen op die weinig eigenliefde hebben en moeilijk hun ruimte in kunnen nemen. Zij zijn de perfecte slachtoffers om hen te dienen en hun kunstmatige zelfbeeld in stand te houden.

Als je met narcisme te maken hebt is dit dus erg moeilijk te doorzien. Je bent emotioneel uitgeput en komt vaak niet meer tot het besef van wat jou overkomt. Of, als je het doorziet is het erg eng om eruit te stappen omdat je je bedreigd voelt. En je omgeving zal je moeilijk geloven omdat mensen met een Narcistische Persoonlijkheidsstoornis zich veel mooier voordoen in de buitenwereld dan naar hun slachtoffer(s). Ze zijn tegelijkertijd erg goed in het afbreken van het zelfvertrouwen van hun slachtoffers, zodanig dat deze zich minderwaardig en zelfs schuldig voelen over het misbruik dat ze ondergaan. In sommige gevallen kan dit bij slachtoffers zelfs leiden tot paranoia, automutilatie, suïcidale gedachten en posttraumatische stressstoornissen.

narcisme

Mogelijke gedragskenmerken van iemand met een Narcistische Persoonlijkheidsstoornis

Hoe stap je uit het web van narcisme? Het is niet eenvoudig, maar het kán. Het begint bij het herkennen van narcisme. Zodat je inziet dat de ander psychisch niet gezond is; dat dit niet aan jou ligt en dat je niet langer hoeft te twijfelen aan jezelf. Dat is al een heel proces!
Met haptonomische begeleiding kan ik je ondersteunen in het hervinden van jezelf. Dan kun je je grenzen en je kracht beter gaan voelen. Zodat je (weer) kunt gaan vertrouwen op jezelf. En jouw ruimte kunt gaan innemen. Zo word je weerbaarder en kun je uit het web van narcisme stappen. En ervoor zorgen dat je er geen last meer van hebt. Dan zal degene met narcistische kenmerken stoppen met jou lastig te vallen. Laten we samen een halt toeroepen aan het narcisme en zo ook de mensen met een Narcistische Persoonlijkheidsstoornis helpen!